تحلیل ساختار‌گرایانه منازعه ایران-عربستان سعودی

تحلیل جدال‌های امنیتی ایران ـ عربستان از منظر ساختاری اهتمام این مقاله است. طبق تئوری نو‌واقع‌گرایی قدرت‌هایی چون ایران‌ ـ عربستان همواره با منازعات ساختاری دست به گریبان‌اند. دغدغۀ اصلی این پژوهش چنین نسج یافت: الف) عدم تعادل در ساخت مثلثی قدرت منطقه‌ای (خاورمیانه) با فروپاشی قدرت عراق در سال 2003 از منظر نو‌واقع‌گرایی باعث تشدید جدال میان ایران و عربستان شده ‌است. ب) شکل‌گیری رقابت آمریکا به عنوان قدرت برتر نظام بین‌الملل با ایران به عنوان یک نیروی بزرگ  بر روابط ایران و عربستان به عنوان قدرت درجۀ دوم منطقه‌ای، تأثیری بسزا داشته است. یافته‌ها حاکی است که منازعۀ ایران ـ عربستان از تقارن تعارض‌های توأمان نظام بین‌الملل با زمینه‌های تضاد منطقه‌ای ناشی شده است. با توجه به اینکه ایران ـ عربستان به لحاظ هویتی دارای زمینه‌های منازعۀ تاریخی هستند، تنازعات رنگ و بوی فرقه‌ای به خودگرفته است. از این منظر، گسل‌های ساختی نیز در شکل منازعۀ ایدئولوژیکی پدیدار شده زیرا جدال هویتی نه یک علت بلکه نوعی پیامد است که در شکل نبرد فرقه‌ای بازنمایی شده است.